Lang geleden tikte ik op een rommelbeurs een Asahi Pentax Spotmatic in de originele, volledige kit op de kop: camera, twee lenzen, flits, originele leren draagtas, toebehoren,… De lichtmeter bleek toen al niet te werken. Ik toen nauwelijks moeite geinvesteerd om die te herstellen. Met de Sunny 16 regel heb ik enkele rolletjes film opgemaakt voor de Spotmatic uiteindelijk in een verhuisdoos terecht kwam.
In 2013 kocht ik via EBay een tweede Spotmatic body in de hoop dat daar de lichtmeter wel van zou werken. De oude batterij was helaas uitgelopen waardoor het batterijcompartiment volledig was toe gekoekt. En daar hield het voor mij toen ook gewoon op.
Fast forward naar vandaag.
Sinds twee jaar staat er een Spotmatic als ornament op een plank boven mijn bureau. Sinds een tijdje volg ik /r/analog en krijg ik zo fantastiche resultaten op film voorgeschoteld. Dat en de bevlogen video over analoge film van Smarter Every Day gaven mij zin om de Spotmatic nog eens van nabij te bekijken.
De onderplaat, waartoe het batterijcompartiment behoort, kan je makkelijk losschroeven van de camerabehuizing. Dus dat deed ik voor beide camera’s. Uiteindelijk bleek ik een goede, functionele onderplaat te hebben. De andere, met het vastgekoekte compartiment, is helaas onbruikbaar en is dus af te schrijven.
Van de goede onderplaat bleek het contact in de behuizing en het contact in het afdekplaatje licht gecorrodeerd te zijn. Die kon ik makkelijk schoonmaken. De Spotmatic dateert van 1964 en het is dus niet verwonderlijk dat het metaal, los van lekkende batterijen, hier en daar corrodeert. Op dit punt hoopte ik dat de primitieve elektronica van een van de twee camera’s toch gespaard zou zijn gebleven.
Ik heb enkele batterijen moeten proberen voor ik de goede te pakken had: de Rayovac 312 / PR 41 / 1.45 Volt. Dat is eigenlijk een batterij voor een gehoorapparaat, maar ze is perfect voor de Spotmatic. Hogere voltages werken niet. Alhoewel, binnen de camerabehuizing is er een poentiometer die je toelaat om de bijpassende weerstand manueel in te stellen. En verder moet je ook opletten op de afmetingen van de batterij: ik had eerst 1.45V batterijtjes besteld die te groot bleken.
Om zeker te zijn dat de goede onderplaat daadwerkelijk stroom zou leveren heb ik met mijn multimeter de contactpunten aan de buitenzijde van het batterijcompartiment uitgemeten.
Daarna monteerde ik de plaat op beide camera’s. Op een van de twee toestellen gaf de lichtmeter een duidelijk teken van leven. Da’s geluk hebben want de volgende stap was de behuizing volledig demonteren om het binnenwerk te inspecteren. Geen zo’n eenvoudig werkje, en ik ga mij ook niet meteen aan een dergelijk project wagen. Het blijft een oud toestel uiteindelijk.
Sinds 2008 zijn er heel wat alternatieven. Tegenwoordig kan ik makkelijk een lichtmeter app op mijn smartphone installeren. Of ik kan een piepkleine KEKS EM-01 fysieke lichtmeter kopen en op de flitsschoen monteren. Ook de kapotte onderplaat is vervangbaar. Ik zou van de goede plaat een 3D scan kunnen laten maken om dan via CNC een exacte kopie te laten fabriceren.
Voorlopig houd ik het er op enkele rolletjes film en een leuke camerastrap te bestellen. Dan is het even de wereld intrekken en gewoon op goed geluk foto’s maken.
Vanavond improviseerde ik in de keuken. Op algemeen verzoek maakte ik een makkelijke wokschotel met udon noodles. Reken ongeveer 20 á 30 minuten werk. Dit is het recept.
Ingrediënten voor 3 personen
100ml ketjap manis
150ml water
3 teentjes knoflook
2 à 3 theelepels maizena
2 eetlepels hengshun azijn (rode wijnazijn kan ook)
2 eetlepels sesamolie
1 brocolli
1 grote zak wokgroenten
400gr udon noedels (Suzi Wan)
1 citroen
Arachide olie
Stap 1: Snij de brocolli in fijne roosjes en plet / versnipper de knoflook. Doe wat arachide-olie in de wok en wok de brocolli gedurende 5 minuten. Verhit ondertussen de sesamolie in een aparte pan en bak de knoflook gaar op middelmatig vuur.
Stap 2: Zet apart een pot water op een hoog vuur voor de noodles. Voeg de 150ml water en de ketjap manis toe aan het pannetje met gebakken knoflook. Draai het vuur laag. Voeg de maizena al roerend toe. Blijf roeren tot de saus begint in te dikken. Haal het pannetje van het vuur en hou afgedekt apart.
Stap 3: Voeg nu de wokgroentjes aan de wok toe, met een scheutje extra arachide olie. Wok de brocolli en de wokgroentjes verder gedurende enkele minuten tot de groenten beetgaar zijn. Roer regelmatig om. Kook de noodles ondertussen los in de aparte pot water en giet af na 2 tot 3 minuten.
Stap 4: Voeg eerst de noodles toe aan de wokpan en daarna de ingedikte saus. Meng het geheel goed door elkaar. Pers de helft van de citroen naar smaak uit over de wok.
Stap 5: Neem diepe borden en verdeel de noodles met de groentjes. Snij de andere helft van de citroen in partjes en serveer apart.
Smakelijk! De ketjap manis heeft dit gerecht een volle, zachte smaak. De citroen brengt zorgt voor frisheid. Nog enkele tips:
In plaats van knoflook kan je gember gebruiken. Citroen kan je vervangen door limoen.
Liefhebber van pikant? Versnipper een halve rode peper en wok deze voor je de brocolli en wokgroentjes doet.
Dit is een vegetarisch gerecht. Liefhebber van vlees? Je kan stukjes rundsvlees met een derde tot de helft van de saus wokken in plaats van brocolli.
Afwerken kan met sesamzaadjes of cashew nootjes of fijn gehakte korianderblaadjes.
Wat. Een. Week. De bestorming van het Capitool op woensdag was onuitgegeven. Even onuitgegeven was het feit dat de hele wereld ze live kon volgen via digitale technologie. Dit is zo’n gebeurtenis die we historisch noemen omdat we nu al geloven dat ze een gigantische impact zal hebben op het publieke debat en hoe de amerikaanse samenleving zichzelf zal definieren in de toekomst.
Dat laatste merken we al in hoe sociale media en technologie platformen in de voorbije dagen actie hebben ondernomen:
In Amerika schenkt Section 230 van de Communications Decency Act uit 1996 immunitieit aan iedereen die content online host:
No provider or user of an interactive computer service shall be treated as the publisher or speaker of any information provided by another information content provider.
Die bepaling is enorm belangrijk want meer concreet voorziet ze ook dit:
The statute in Section 230(c)(2) further provides “Good Samaritan” protection from civil liability for operators of interactive computer services in the removal or moderation of third-party material they deem obscene or offensive, even of constitutionally protected speech, as long as it is done in good faith.
Dat betekent dus dat iedereen die een forum, gastenboek, commentaarbox, mailinglist,… uitbaat, beschermd is tegen rechtszaken wanneer die actief een online discussie modereert.
Alleen hebben sociale media het in de afgelopen jaren nagelaten om zelfstandig actief te modereren. Of om voldoende voorziening te ontwerpen en te bouwen in hun systemen die millioenen gebruikers toelaten om zichzelf op onafhankelijke en vrije wijze online te organiseren en discussies te beheren. Dat vormde onderdeel van een bewuste strategie: de focus van deze bedrijven ligt immers op het capteren van gegevens van grote groepen van individuen met het oog op marketing en advertenties. In die context werd het beheren van gigantische gemeenschappen, of het bouwen van voorzieningen die dat mogelijk maken, beschouwd als een pure kostenpost ondergeschikt aan het business model, en niet als een sociale, burgerlijke of morele verantwoordelijkheid.
En dat heeft bijzonder grote gevolgen. Section 230 staat nu centraal in een verhit en bijzonder complex politiek debat. Zowel progressieven als conservatieven Section 230 aanpassen of zelfs afschaffen. Maar dan wel om totaal verschillende redenen. Progressieven willen sociale media ter verantwoording kunnen roepen voor hun gebrek aan actie tegen hate speech, online misbruik en online discriminatie. Conservatieven – inclusief Trump – willen dan weer sociale media kunen vervolgen omwille van vermeende of al dan niet bewezen censuur tegenover conservatieve stemmen.
Voor ons in Europa lijkt dat allemaal “ver van ons bed”. Niets is minder waar. De wijze waarop het Europese publieke debat online wordt gevoerd en beheerd, krijgt wel degelijke vorm vanuit een Amerikaanse cultureel, moreel en wettelijk kader. Het Europese publieke debat vindt immers plaats in een digitale ruimte – de software – die ontworpen werd door Amerikaanse bedrijven binnen een kader van Amerikaanse waarden en normen. In die zin is dus ook hier het debat om hervormingen, gedreven door de Europese commissie, enorm belangrijk. Het ter verantwoording roepen van Big Tech heeft immers niet alleen betrekking op Mark Zuckerberg of Jack Dorsey, maar op vrijwel iedereen die een online discussie host, ongeacht de grootte of de vorm.
Wanneer je de acties van de grote platformen van de laatste dagen houdt tegen het complexe debat over hun maatschappelijke rol en impact van de laatste 10 jaar, dan komt het toch allemaal wel heel erg over als too little, too late.
In het meest optimistische geval gaat Big Tech eindelijke pro-actief over tot vergaande hervormingen om het maatschappelijke belang te kunnen beschermen. Ofwel, blijft het hierbij en hopen ze dat alles terug business as usual zal zijn in enkele maanden tijd. In dat geval zal het verbannen van Trump niet veel meer zijn dan virtue signaling.
Ik maak sinds een half jaar brood met zuurdesem. Het resultaat is een brood rijk aan smaak. Maar het kost flink wat tijd en inspanning om brood op basis van zuurdesem te maken. Het maken van een starter alleen kost al snel een grote week. Een zuurdesem brood kost je nog eens een dag. Gelukkig kan het veel sneller en eenvoudiger door instant gist of bakkersgist te gebruiken. Met het recept hieronder heb je een smakelijk en heerlijk resultaat in 6 tot 7 uur tijd.
Een luchtig brood met instant gist
Wat heb je nodig?
Dit lijkt een lange lijst, maar eigenlijk hoort het meeste tot de basisuitrusting in je keuken.
8 gram instant gist (Ik gebruik Bruggeman van de Colruyt)
Let op! Alles staat aangegeven in gram. Dat is geen fout! Je hebt 325 gram water nodig, geen 325 milliliter water!
Stap 1: Autolyse
Meet 500 gram bloem af
Meet 250 gram water af (Gebruik weegschaal!)
Meet 8 gram zout af
Gebruik geen ijskoud water. Je hebt wat warmte in je deeg nodig tijdens het rijzen. Meet water af dat lauw is. Gebruik je kookthermometer en mik op water dat ongeveer 26 graden is.
Meng alles in de deegkom. Gebruik hiervoor je handen. Je wil dat alle droge bloem zo goed mogelijk verwerkt geraakt met het water. Met een stevige houten lepel kan het ook, maar met je handen voel je het beste hoe ver het mengen staat. Probeer geen bol deeg te maken. Je mikt op een soort “shaggy” massa loshangend deeg. Het is oké dat het deeg wat uit elkaar valt in deze fase.
Laat het deeg nu 20 minuten rusten.
De bedoeling is dat het water, het bloem en het zout elkaar goed opnemen. Dat is een proces dat een beetje tijd vraagt. Het maakt de volgende stap een stuk eenvoudiger.
Merk op dat ik niet de volle 325 gram water gebruik in deze stap
Stap 2: Gist prepareren en toevoegen
Meet 75 gram water af in je aparte maatbeker (Gebruik weegschaal!)
Meet 8 gram instant gist af
Hier heb je water nodig dat ongeveer 37 graden warm is. Meng de gist goed door het water tot je een lichtbruin goedje hebt. Doe nu het mengsel bij het deeg in je kom.
Merk op dat we het zout en de gist niet samen in het deeg mengen. Zout is schadelijk voor gist in natte vorm. In de juiste hoeveelheid vertraagt ze de werking van de gist in het deeg, en dat is net wat we willen: als de gist aan een traag tempo in werkt op het bloem krijg je een smakelijk brood. Alleen willen we vermijden dat zout in hoge concentraties in direct contact komt met de natte gist. Daarom mengen we het zout apart in het deeg.
Zodra we gist toevoegen aan het deeg, begint het proces van rijzen en fermenteren.
Stap 3: Deeg kneden
Je moet nu de gist in het deeg mengen. Ook hier gebruik je je handen. Het wordt sowieso een kleverige bedoening, dus wees niet bang om je handen even vuil te maken. De pannenlikker helpt je hier.
Zodra je alles samen brengt lijkt het eerst alsof alles mislukt. Je deeg wordt loperig, en valt uit elkaar in natte onsmakelijke brokken. Dat is helemaal normaal. We gaan nu een goede 10 minuten kneden. Het maakt niet echt uit hoe je het doet zolang je de massa in je kom maar goed samen duwt, kneed met je handpalm, op en over elkaar plooit en heen en weer draait.
Na een tijdje krijgt het deeg stevigheid. Het wordt een soort samenhangende, kleverig bol deeg. Door het deeg te manipuleren bouw je gluten op: de proteinen in de bloem vallen door de beweging neer als kraaltjes in strengen die je deeg stevig maken. Dat is waar je naar op zoek bent.
Het deeg hoeft geen perfecte bol te zijn, maar wel een samenhangende, goed gemengde massa waar geen losse brokken bloem in zitten.
Steek de deegkom in de plastic zak draai ze goed toe. Zo droogt het deeg niet uit terwijl het rijst.
Stap 4: Eerste maal rijzen en stretch and fold
Zodra je de gist in je deeg mengt, begint die te werken. Brood is een product van fermentatie. De gist “eet” de glucose in het bloem en zet die om in koolstofdioxide en allerlei andere producten. Dat proces maakt het deeg luchtig en smaakvol.
Deze fase duurt 3 uur. Het deeg zal ongeveer verdubbelen in omvang, afhankelijk van de temperatuur in je keuken. Ideaal is de omgevingstemperatuur ongeveer 22 graden. Gist houdt van warmte, en onder 20 graden wordt het echt wel moeilijk om brood te maken.
Na 30 minuten haal je de kom uit de zak en geef je het deeg een serie van “stretch and folds”. Je maakt je hand lichtjes nat. Je pakt een uiteinde van het deeg, trekt het voorzichtig uit (niet scheuren!) en je plooit het voorzichtig op zichzelf. Je draait de kom 90 graden en je voert dezelfde handeling opnieuw uit: voorzichtig uittrekken en toe vouwen.
Dat doe je enkele keren of tot je merkt dat het moeilijker wordt om het deeg uit te rekken. De bedoeling is om verder stevigheid in het deeg te bouwen terwijl de gist zijn werk doet.
Je voert dezelfde handeling – stretch and fold – nog eens uit na nog eens 30 minuten. Daarna laat je het deeg in de kom, verpakt in de plastic zak, nog eens 2 uur rusten.
Stap 5: Shaping of vormgeven
Controleer na 3 uur je deeg. Het deeg zal ongeveer verdubbeld zijn in omvang. Als je deeg slechts 75% gegroeid is, is dat even goed oké. Het deeg zal ook luchtig aanvoelen. Misschien zie je zelfs een paar luchtbellen verschijnen. Allemaal goede tekens dat de gist hard aan het werk is. Dit is het moment om het deeg vorm te geven.
Neem je rijsmandje of je glazen kom.
Leg er een handdoek in.
Strooi wat bloem in het rijsmandje of kom (gebruik een zeefje).
Zet apart.
Strooi nu wat bloem uit op je werkbank. Gebruik je deegschraper om het deeg voorzichtig uit de kom te kippen in de bloem op je werkbank. Zorg ervoor dat het deeg niet scheurt. Het deeg zal wat plakkerig zijn, dus pas op als je het vast pakt. Gebruik “lichte” vingers.
Je duwt met de deegschraper wat van de uitgestrooide bloem onder de rand van het deeg
Je neemt een rand van het deeg vast (de bloem zorgt dat de rand niet erg plakt) en je plooit naar binnen. Opgelet! Het midden van het deeg blijft sticky! De bedoeling is dat de rand blijft kleven in het midden.
Je draait het deeg een beetje en je plooit de rand verder naar binnen. Je doet dit enkel malen tot de rand volledig maar het midden hebt geplooid.
Je duwt wat bloem onder het deeg met de schraper. Je neemt het bolletje deeg voorzichtig in je hand en je draait het deeg om, met de naad naar onder.
Je neemt het deeg tussen je twee handen en je sleept het deeg al draaiend verder over de werkbank. Het idee is dat de ‘koepel’ van het deeg mooi strak wordt. Zorg ervoor dat de koepel niet scheurt want dit wordt de bovenkant van je brood!
Neem vervolgens je mandje erbij en leg het brood er omgekeerd in: dus met de strakke “koepel” naar onder en de naad naar boven. De naad zal waarschijnlijk niet helemaal mooi toe zijn. Maak je vingers een beetje vochtig en nijp de naad voorzichtig toe.
Brood vorm geven vraagt wat oefening. Na een paar keer leer je hoe het deeg voelt en hoe het reageert. Dan wordt het makkelijker.
Wat je ook doet: begin vooral niet te kneden en ga je deeg ook niet met een deegrol te lijf! Zo duw je alle structuur die je zo mooi hebt opgebouwd uit het deeg, en krijg je een platbrood.
Stap 6: Tweede rijs
Leg een handdoek over je mandje / kom en laat het deeg nu nog eens ongeveer 2.5 uur (150 minuten) rusten. In deze fase laten we de gist het werk afmaken. Je deeg zal nog eens opzwellen tot een mooie ballon. Wanneer is je deeg klaar? Doe de poke test. Duw eens in je deeg, en als je een putje krijgt dat half ingeduwd blijft, ben je klaar om te bakken.
Stap 7: Scoring en bakken
Steek je dutch oven in de oven en verwarm voor met onder- en bovenwarmte op 245 graden. Je kan dit doen vanaf dat je deeg 2 uur heeft gerezen. Zo win je een half uur.
Haal de handdoek van je mandje.
Leg een vel bakpapier over je mandje.
Leg het bord omgekeerd over je mandje.
Draai voorzichtig het mandje om zodat het deeg mooi op het bakpapier komt te liggen.
Haal nu voorzichtig de dutch oven uit de oven en zet op een rekje. Pas op voor je vingers en handen! Dit is echt wel heet! Gebruik stevige ovenhandschoenen!
Neem nu je mes en maak in een hoek van 45 graden een snede van zo’n 2 cm diep doorheen het deeg. Dit heeft scoring. Je kan met je mes nog een extra patroontje tekenen in je deeg als je dat wil.
Haal het deksel van je dutch oven.
Neem de punten van je bakpapier vast en plaats je deeg voorzichtig in je pan.
Doe het deksel op je dutch oven.
Plaats de dutch oven in je oven.
Je bakt je brood nu in de oven gedurende 20 minuten op 245 graden.
Na 20 minuten doe je de oven open:
Je haalt voorzichtig het deksel van de dutch oven.
Je laat de pan met het brood wel in de oven staan.
Je verlaagt de temperatuur naar 220 graden.
Als alles goed is gelukt, dan zal je merken dat het brood is omhoog gekomen. De dutch oven werkt als een stoomkoker. De gist heeft gedurende al die uren gasbellen in het deeg achter gelaten, het vocht in het deeg heeft die als stoom doen uitzetten waardoor je brood mooi is “opgeblazen”.
Je zal ook merken dat waar je het deeg hebt ingesneden, het brood mooi zichzelf zal geopend hebben. Dat komt door de wijze waarop je het brood in stap 5 hebt vorm gegeven. Je hebt het deeg onder spanning gezet en in de oven lost die spanning tijdens het bakken.
Nu laat je het brood verder bakken op 220 graden gedurende nog eens 20 minuten.
Je brood zal in die 20 minuten zijn mooie goudbruine korst krijgen.
Stap 8: Afkoelen en aansnijden.
Proficiat! Je hebt nu een mooi brood gebakken!
Haal het brood uit de oven. Laat het nu zeker nog een uur tot twee uur afkoelen. Snijd het nog niet meteen aan! Daarvoor is het veel te warm.
Eenmaal afgkoeld, neem je een goed broodmes en snijd je het brood middendoor. Dit brood is lekker met confituur of zoute boter.
Help! Ik heb geen Dutch Oven!
Een Dutch Oven vangt tijdens het bakken de stoom die uit je brood komt, en dat zorgt ervoor dat je brood mooi omhoog komt. Brood bak je dus niet alleen in een hete, maar ook in een vochtige omgeving.
Ik denk dat Rick en Morty zo’n beetje samen vatten hoe 2020 bij momenten aanvoelde. Bij momenten, want 2020 was vooral een jaar dat verrassend anders uitpakte.
In 2020 werkte ik hoofdzakelijk van thuis uit. Ik heb werk en ik heb een goed uitgeruste bureauruimte. Ik mag echt niet klagen. En toch, alleen is uiteindelijk maar alleen. Ik zal toch blij zijn wanneer ik mag terug keren.
In 2020 leerden we onze buren en onze buurt beter kennen. Elke avond applaus voor de zorg. Babbelen op straat. Elkaar helpen. We wonen in een heel fijne buurt. Zoveel is zeker.
In 2020 leerde ik brood maken. Ik dacht dat het bij een experiment met zuurdesem zou blijven. Maar ondertussen ben ik in een konijnenpijp zonder einde gevallen. Ik maak nu wekelijks brood. En in de vakantie zelfs meer dan dat.
In 2020 heb ik een flink wat klassiekers gelezen. His Dark Materials, Dune, Foundation, Slaughterhouse Five, Norse Mythology, Norwegian Wood, Beneath a Scarlet Sky. Fantasy en Science fiction waren de genres waarin ik mij het afgelopen jaar gooide.
In 2020 overleed mijn grootvader. Ik heb hem enkele weken voordien, in volle lockdown, nog kort aan het raam kunnen spreken. Ik ben blij dat ik toen afscheid heb kunnen nemen.
In 2020 schreef ik 28 blogposts. In 2019 waren dat er slechts 14. Daarmee was 2020 een boerenjaar. Niet slecht.
En 2021? Laten we hopen dat het een jaar mag worden waarin we elkaar terug meer mogen zien.
Ik kijk sinds jaar en dag veel minder televisie. Naast Netflix is YouTube mijn andere goto. YouTube is een oneindige bron van video materiaal en kanalen. Zo op het einde van dit rare jaar deel ik graag tien kanalen die ik meer dan de moeite waard vind om te volgen.
Scherpe messen en scherpere tongen. Alton Brown is een Amerikaanse TV kok. Eentje die met veel humor vanuit zijn keuken de meest uiteenlopende kooktips en tricks deelt.
Adam Savage kennen we van Mythbusters. Tegenwoordig is hij voornamelijk actief op YouTube. Uit zijn workshop komen nog steeds de meest buitengewone projecten en hacks. Van Lego tot een Iron Man pak.
Jason Kingsley, OBE, the Modern Knight, duikt in het Middeleeuwse Engeland. Van zwaardvechten en boogschieten tot mode en keuken. Dit kanaal trekt dezelfde kaart als Townsends.
Retrogaming is tegenwoordig in. Dit kanaal is een trip naar de jaren ’90 en mijn jeugd. LGR brengt oude computers en games terug tot leven en geeft recensies alsof ze net zijn gepubliceerd.
Clive omschrijft zichzelf als “the trashiest electronic channel on YouTube” en dat is niet ver van de waarheid. Clive haalt goedkope elektrische en elektronische toestellen uiteen en probeert de meest uitzinnige ideeen uit. Jaegermeister in een Sodastream? Waarom niet?
Deze man verkent dan weer de Italiaanse keuken doorheen de eeuwen. Voornamelijk recepten en gerechten uit de Antieke, Middeleeuwse periode en de Renaissance.
Marc mag je een digitale archeoloog noemen en is autoriteit in het restaureren van oude, vroege computers en electronica. Zo bracht bij een originele Apollo Guidance Computer tot leven. Hij wordt ook gevraagd door academische instellingen om oude data te recupereren. Zoals data over fossielen op oude IBM floppies.
Ik sluit af met een streep muziek. Red Means Recording is fijne elektro gemaakt op synthesizers allerlei door Jeremy Blake. De naam verwijst naar het rode LED lampje dat aan gaat bij opname van een track.
Een home server is een computer in je huis die een aantal digitale diensten aan biedt. Opslag, backups, printer, streaming media, gaming,… Ik had al even het idee om een home server op te zetten. De kerstvakantie en de coronamaatregelen zijn een goede gelegenheid om er een hobby project van te maken.
De directe aanleiding? In onze bureaukast staat er een kartonnen doos vol met oude harde schijven. Op die schijven staan, onder andere, onze oude digitale foto albums. Die data wil ik veilig stellen en toegankelijk maken voor de toekomst. En dan is er nog een pak data die ook in de cloud steekt.
Niet alleen dat, ik wil op mijn home server ook een aantal nuttige services installeren zoals Nextcloud, Wireguard en Beehive. Op Github vond ik een Awesome Self Hosted lijst met nog een heleboel extra software die ik wil verkennen.
Blijft nog de keuze voor de hardware over. Ik heb gekozen voor een Intel NUC8i3BEH barehones die ik opvul met:
Crucial 8Gb RAM DDR4 SODIMM 2400MHz
WD Black 250Gb SN750 SSD NVMe
Samsung 860 EVO 1Tb 2.5 Inch
mini computer
Waarom koos ik voor een Intel NUC?
De NUC is piepklein en neemt nauwelijks plaats op mijn bureau in.
Dit is een bijzonder energiezuinig toestel.
Buiten een enkele, regelbare fan bevat dit toestel geen bewegende onderdelen. Deze computer maakt nauwelijks lawaai.
De ingebouwde Intel i3 processor en Integrated Intel Iris Plus Graphics 655 GPU combo is voldoende krachtig.
Het geheel koste me 423 EUR wat een goed prijspunt is tussen een zelfbouwkit Raspberry PI4 en een midrange Synology NAS.
Ik heb ondertussen Proxmox geïnstalleerd. Zo kan ik meerdere virtuele machines op de NUC tegelijk draaien. Bijvoorbeeld Ubuntu 20.04, en CentOS 7. Of RockyLinux in de toekomst.
Eind juni lanceerde Apple een trailer voor haar Apple TV science fiction serie Foundation. Die is gebaseerd op de Foundation boeken van Isaac Asimov. Aangezien de serie nog niet uit is (en we geen Apple TV abonnement hebben), ben ik begonnen met de boeken te lezen. Frank Herbert publiceerde zijn welbekende Dune dan wel in 1965. Je zou vermoeden dat hij een grondlegger van het genre is, maar eigenlijk was Dune een tegen antwoord op Asimov’s werk. Die schreef Foundation eerst als een serie kortverhalen vanaf 1942. In 1951 werden die gebundeld en uitgegeven als een volwaardige space opera. Hoe hebben die verhalen de tand des tijds doorstaan?
Isaac Asmiov's Foundation
Het Galactische Imperium is na 12.000 jaar begonnen aan haar verval. Hari Seldon, een briljante wiskundige en grondlegger van de ‘psychogeschiedenis’, voorspelt een Donker Tijdperk dat 30.000 jaar zal duren. Om de mensheid en haar kennis te redden verzamelt hij de meest scherpe geesten, kunstenaars, wetenschappers, ingenieurs,… en stuurt hij ze naar een kleine, onherbergzame planeet aan de rand van de Melkweg, temidden vijandige barbaarse rijkjes. Dat toevluchtsoord is de ‘Foundation’. Tegen die achtergrond assembleert Isaac Asimov de verdere geschiedenis van de Foundation als een serie kortverhalen die telkens een kritisch moment belichten.
Tussen een wereldoorlog en de wederopbouw, schreef Asimov een modernistische reflectie op religie, vooruitgangsdenken, technologie, massa media, politiek, socio-economie en cultuur. Seldon’s psychogeschiedenis vormt een soort deterministische theorie die de loop der dingen verklaart en die tot een onvermijdelijke conclusie zal leiden. Paradoxaal genoeg zorgt het kennen van de toekomst er juist voor dat het heden een andere richting zal uitgaan. De kortverhalen schetsen koninkrijken en republieken, die elkaar naar het leven staan en waarin het overleven van de Foundation op het spel staat. De hoofdrolspelers zijn figuren die behoren tot de elite binnen de Foundation. Ze zijn vertrouwd met Seldon’s theorie, maar proberen om wars van enige kennis de loop van de geschiedenis zo min mogelijk te beinvloeden. Dat leidt tot intriges, allianties, delicate diplomatie, koehandel, gepoker op het scherp van de snee, enzovoorts.
Foundation bevat dan ook bizarre concepten zoals wetenschappelijk en technologisch denken dat verpakt wordt als een vorm van religie inclusief tempels en hogepriesters om invloed te kunnen uitoefenen op de vijandige koninkrijken. Voor verhalen uit 1950 vond ik dat het allemaal heel modern leest. Alhoewel het best wel opvallend is hoe veel belang Asimov aan nucleaire technologie of televisie hangt.
Maar zijn het ook goed geschreven verhalen? Wel, daar wringt het schoentje. De plotlijnen van alle kortverhalen zijn vrijwel identitiek waardoor je vrij snel kan voorspellen hoe het allemaal zal eindigen. Een kortverhaal laat ook niet zo heel erg veel ruimte om de personages of interpersoonlijke relaties uit te diepen. Daardoor lijken het soms eerder karikaturen uit een cartoon te zijn dan mensen gedreven door complexe motieven, diepe gevoelens of tegenstrijdige intenties. Asimov’s schrijfstijl gaat gelukkig niet vervelen: ze is vlot, toegankelijk en zonder al te veel franje. Alles bij elkaar genomen zijn dit verhalen die zonder al te veel pretentie leesplezier willen brengen.
De grote kracht van Foundation zit dan ook niet in de verhalen zelf, maar in de world building. Asimov construeert op een methodische manier met een paar eenvoudige concepten en haken een gigantisch universum. Asimov biedt, vrij letterlijk, een fundering aan en met een aantal basisspelregels en enkele suggesties. De lezer wordt automatisch aangesproken om de rest er zelf bij te fantaseren. Dat is dan ook de reden waarom ik ook de rest van de boeken wil lezen: om er achter te komen hoe het de Foundation zal vergaan.
Als je echter op zoek bent naar een science fiction space opera met veel meer diepgang, dan denk ik dat je veel meer zal halen uit de Imperial Radch reeks van Ann Leckie.
Barbaren is een Duitse serie waarvan je de eerste reeks nu op Netflix kan bekijken. Centraal staat een Romeinse officier die voor een verscheurende keuze staat. Kiezen voor het Romeinse Rijk dat hem geadopteerd heeft, of zijn Germaanse afkomst en de stammen waarmee hij verwant is. In zes episoden krijg je een verhaal vol intriges, wisselende allianties, verraad, trouw en twijfel over identiteit voor geschoteld.
De achtergrond voor deze serie is waar gebeurd: de Slag om het Teutoburg Woud rond 6 na Christus waarin de Romeinse veldheer Publius Quintcillius Varus het opnam tegen een verbond van Germaanse stammen. Ook de hoofdrolspelers, Thusnelda en Arminius, hebben echt bestaan. Verder is het verhaal, zoals het in de serie wordt gebracht, aangedikt en bewerkt om er beklijvend entertainment van te maken. Schrijver Arne Nolting geeft ook aan in de recensie in de New York Times dat de serie in eerste plaats goede fictie wil brengen.
Classical Education Today gaat dieper in op de mate waarin de serie zich verhoudt tot de historische werkelijkheid. Een van de fijnere punten is het Latijn waarvan de Romeinse soldaten zich bedienen. Daar is vrij zorgvuldig mee omgesprongen ook al kan niet precies worden achterhaald hoe authentiek, historisch conversationeel Latijn hoort te klinken. Wat de acteurs brengen is een gerestaureerde interpretatie. Het klinkt in ieder geval heel natuurlijk.
Je hoeft echter geen klassieke achtergrond te hebben om de verhaallijn te kunnen volgen. Het is ook vrij snel duidelijk in welke richting het verhaal zich beweegt. De screenwriting en de acteerprestaties zijn echter top waardoor de rek en de spanning er goed in blijen. Uiteraard is er het onvermijdelijke bloedvergieten en zwaardgevechten, maar het is nooit excessief en voldoende gedoseerd om het verhaal te ondersteunen. Op geen enkel moment begint Barbaren te vervelen. Een aanrader om te binge watchen.
Ik wilde al een tijd een zuurdesembrood met een oor maken. Dat is een krokante flap die tijdens het bakken ontstaat. Zo’n oor geeft je brood niet alleen een leuk aanzicht, het is ook een teken dat de luchtbubbels in je brood mooi zijn uitgezet. Ik heb ondertussen al wat broden gebakken, maar een goed oor, helaas, dat verscheen nooit. Ik experimenteerde zonder succes met rijstijden, hydratie en baktijden. Vandaag is het me dan toch gelukt.
Zuurdesembrood met een oor
Het geheim? De wijze waarop je het brood vorm geeft tussen de eerste rijstijd en tweede rijstijd. Je moet het deeg zodanig plooien en oprollen dat het onder spanning komt te staan. Vlak voor je het brood de oven in schuift, moet je het deeg onder een schuine hoek insnijden. Door de opbouw van het deeg stuur je expansie van het brood tijdens het bakken. Zo krijg je een mooi oor op je brood.
De techniek om het deeg juist te plooien vond ik via Grant Bakes. In een filmpje toont hij precies welke handelingen je moet uitvoeren. Ik heb die exact overgenomen en met het brood op de foto als eindresultaat.
Is het vormgeven de enige factor van belang? Neen. Zo eenvoudig is het niet. Je hebt ook een deeg nodig dat voldoendig stevig is. Een grote graad van hydratie (veel water), te weinig gluten tijdens de eerste rijstijd of een ongeschikte bloemsoort maken het deeg een stuk minder handelbaar. Grant was ook zo goed om zijn “go to” recept te delen, en dat is wat ik deze keer heb gevolgd.
450 gram brood bloem of tarwebloem
350 gram water
100 gram starter
10 gram zout
Ik heb ook een net ander proces gehanteerd dan bij mijn eerste brood.
Ik gebruik nu 100 gram starter in plaats van 75 gram. Ik gebruik nu 450 gram bloem en 350 gram water in plaats van 500 gram bloem en 375 gram water. Verhoudingsgewijs is er dus nu een kwart meer starter voor minder materie.
Dit brood is 77% hydratie, natter dan mijn eerste brood.
Ik beperkte de autolyse tot 30 minuten in plaats van een volledige nacht.
Ik plooide het deeg (fold and stretch) drie maal. In plaats van 5 of 6 maal te plooien, bleef ik nu plooien tot het deeg begon tegen te werken.
De eerste rijstijd duurde ongeveer 6 à 7 uur. De temperatuur in huis ligt wat lager dan in de zomer. Dus ik moet het deeg iets meer tijd geven.
Deze keer ging mijn brood een nacht de koelkast in voor de tweede rijstijd. Uiteindelijk zal het zo’n 12 uur hebben kunnen rusten.
Ik was stukken voorzichtiger bij het omdraaien van het rijsmandje op het bakpapier.
Er kwam voor het eerst ’s morgens brood uit de oven in plaats van ’s avonds.
Ik denk dat ik hiermee een goede baseline heb gevonden om verder te experimenteren.
